του Νάσου Θεοδωρίδη
Αυγή
9 Μαρτίου 2011
Οι νέες ρυθμίσεις για την καταπολέμηση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού αποτελούν απαράδεκτους και αντισυνταγματικούς περιορισμούς της ελευθερίας της έκφρασης. Υπό το πρόσχημα του αντιρατσισμού, επιχειρείται μια επίθεση στην ελευθερία του λόγου, που θα επιφέρει καίρια πλήγματα στο πολύτιμο αυτό δημοκρατικό αγαθό. Είναι γεγονός ότι η ραγδαία άνοδος ρατσιστικών συμπεριφορών σε όλη την Ευρώπη έχει οδηγήσει κοινωνίες, κινήματα και κράτη σε έντονο προβληματισμό σχετικά με την ανεύρεση κατάλληλων τρόπων αντιμετώπισης του απεχθούς αυτού φαινομένου, που το βιώσαμε ξανά κι εμείς στην Ελλάδα, σε όλη του την έκταση, με την υπόθεση των 300 απεργών πείνας, τη δίκαιη κατάληψη της Νομικής κ.λπ. Δυστυχώς, η κρατούσα τάση στις χώρες της Ε.Ε. έγκειται στην υιοθέτηση της γαλλικής κατασταλτικής αντίληψης υπέρ μιας άκρατης ποινικοποίησης του ρατσιστικού λόγου.
Βεβαίως, εάν ο ρατσισμός αφορά πράξεις (και ιδίως πράξεις βίας), τότε είναι σαφές ότι το συνταγματικό πλαίσιο ορθώς επιτρέπει την ποινική του καταστολή, ακόμη και με πρόβλεψη επαυξημένης ποινής όταν το κίνητρο είναι ρατσιστικό (κάτι που ισχύει από το 2008). Εάν όμως ο ρατσισμός αφορά λόγο, τότε το σκηνικό αλλάζει εντελώς. Φρονώ ότι όταν ο συγκεκριμένος στόχος μπορεί να υπηρετηθεί με ηπιότερα μέσα, όπως η διαπαιδαγώγηση στα σχολεία, η λήψη θετικών μέτρων, η άσκηση κοινωνικών πολιτικών κ.λπ., τότε είναι εσφαλμένη η θέσπιση κυρώσεων, καθώς καταστρατηγείται η συνταγματική αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 του Συντάγματος). Επίσης, η γενικευμένη ποινικοποίηση κάθε -πολιτικά παράλογης και ηθικά αποκρουστικής- άποψης όταν αυτή αφορά όχι το προστατευόμενο βάσει του Συντάγματος αγαθό της προσωπικής τιμής (άρθρο 5, παρ. 2), οπότε και θα ήταν εύλογη η παροχή έννομης προστασίας, ακόμη και μέσω αυστηρότερης κύρωσης για κάποιον ρατσιστή που θα προσέβαλλε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, λόγω π.χ. της εθνικής του καταγωγής, αλλά όταν αφορά την (έστω εξωφρενική) «εκτίμηση» ενός δράστη (έστω φασίστα) για ζητήματα δημόσιου ενδιαφέροντος, σχετιζόμενα με το ενδιάθετο φρόνημα του π.χ. για τους αλλοδαπούς ή άλλες ομάδες, παραβιάζει κατάφωρα την ελευθερία της έκφρασης (Άρθρο 14).
Περισσότερα