Wednesday, February 23, 2011

Η αστυνομική βία

του Διονύση Γουσέτη

Η ομιλία διοργανώθηκε από το Κέντρο Σοσιαλιστικών Μελετών (ΚΣΜ) την Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου 2011 στην αίθουσα Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων

Κυρίες και κύριοι,

διαμόρφωσα την ομιλία μου σε επτά ερωτήσεις και απαντήσεις, κάτι σαν συνέντευξη από τον εαυτό μου. Διευκολύνομαι έτσι κι εγώ, αλλά πιστεύω ότι διευκολύνω και εσάς, να συμπληρώσετε τις ερωτήσεις (ή και τις απαντήσεις) ανάλογα με τις απορίες ή τις πεποιθήσεις σας.

1. Τι είναι η αστυνομική βία;

Αν εξαιρέσει κανείς τις περιπτώσεις νόμιμης άμυνας, η αστυνομική βία είναι η μόνη νόμιμη βία. Τη νομιμότητά της την αντλεί από το ότι πολιτικός προϊστάμενος της αστυνομίας είναι η δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση. Αν αυτή η ρήτρα του «δημοκρατικά εκλεγμένου» παύσει να ισχύει, τότε η αστυνομική βία χάνει τη νομιμότητά της, ή μάλλον διατηρεί τόση νομιμότητα, όση και η λαϊκή αποδοχή του δικτατορικού καθεστώτος. Στόχος αυτής της νόμιμης βίας είναι η τήρηση του νόμου εναντίον παραβατικών στοιχείων και η προστασία του πολίτη από αντικοινωνικά στοιχεία. Ο στόχος αυτός καθιστά την αστυνομία προστάτη και άρα φίλο του πολίτη.

Ωστόσο, η νομιμότητα της αστυνομικής βίας τελεί υπό δυο προϋποθέσεις:

α. Να μην εκτραπεί από τον παραπάνω στόχο της. Να μην εκτραπεί δηλαδή σε πολιτική βία. Υπεύθυνη γι’ αυτή την εκτροπή συνήθως δεν είναι η ίδια η αστυνομία, αλλά οι πολιτικοί της προϊστάμενοι, δηλαδή η κυβέρνηση.

β. Κατά την άσκηση της νόμιμης (ή και της μη νόμιμης, δηλαδή της πολιτικής) βίας, να μην εκτραπεί από την αρχή της αναλογικότητας και να προβεί σε πράξεις που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη νομοθεσία. Εδώ η ευθύνη μοιράζεται μεταξύ αφ’ ενός των πολιτικών και των διοικητικών προϊσταμένων -που είναι υπεύθυνοι για την εκπαίδευση των αστυνομικών υπαλλήλων στα ανθρώπινα δικαιώματα και στις οδηγίες άσκησης της βίας- και αφ’ ετέρου στην προσωπική ευθύνη του κάθε αστυνομικού υπαλλήλου.

Περισσότερα