Καθημερινή
29 Σεπτεμβρίου 2013
Η «θεωρία των δύο άκρων» είναι ένα σύνθημα, ένα κλισέ με ασαφές και αντιφατικό περιεχόμενο. Θεωρία με τέτοια ονομασία δεν υπάρχει εκτός Ελλάδας, όπως δείχνει μια απλή αναζήτηση στο Διαδίκτυο. Πρόκειται για ντόπια ευρεσιτεχνία, μια άκομψη απόπειρα να στιγματιστούν πρακτικές όπως ο συμψηφισμός ή η εξομοίωση της βίας των άκρων του πολιτικού άξονα.
Η εξομοίωση είναι προβληματική ως περιγραφικό εργαλείο και κοντόφθαλμη και επικίνδυνη ως πολιτικό εργαλείο, όπως φάνηκε με την πρόσφατη απόπειρα της Ν.Δ. σε βάρος του ΣΥΡΙΖΑ. Εξίσου προβληματικός είναι και ο συμψηφισμός, μια απαράδεκτη αλλά διαδεδομένη πρακτική που βρίσκει πάτημα σε βαθιά ριζωμένα παραταξιακά ένστικτα. Αν π.χ. επισημάνεις σ’ έναν οπαδό μια επιλήψιμη πρακτική που προέρχεται από τον ευρύτερο χώρο του, η απάντηση θα είναι αυτόματη: «οι εξτρεμιστές σας είναι χειρότεροι», «οι νεκροί μας είναι πιο άξιοι» κ.λπ.
Προσοχή όμως! Η επιλεκτικότητα, η αυτόματη δηλαδή διάκριση ανάμεσα σε καλές και κακές εκδοχές βίας και η αντίστοιχη ροπή προς δύο μέτρα και δύο σταθμά είναι εξίσου απαράδεκτη με τον συμψηφισμό. Υπάρχει επίσης ένα σημείο πέρα από το οποίο η διάκριση ανάμεσα στις διάφορες μορφές πολιτικής βίας είναι ιδιαίτερα προβληματική. Πολιτικά, γιατί η βία ως μέσο προώθησης πολιτικών αιτημάτων δεν έχει καμία απολύτως θέση στη δημοκρατία και ηθικά, γιατί είναι απόλυτα επιλήψιμος ο διαχωρισμός των θυμάτων της πολιτικής βίας με βάση την ταυτότητα του θύτη τους. Εχουν άραγε διαφορετική βαρύτητα οι επιθέσεις κατά των μεταναστών από τους προπηλακισμούς καθηγητών, δημοσιογράφων ή πολιτικών; Εχει μήπως άλλη «αξία» ο φόνος του Παύλου Φύσσα από αυτόν του Δημήτρη Μίχα, του Νεκτάριου Σάββα από αυτόν του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου; Η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι αρνητική και κάθε απόπειρα για το αντίθετο πρέπει να στιγματίζεται. Η αναζήτηση αποχρώσεων και δικαιολογιών δεν επιδιώκει βέβαια την περιγραφική ακρίβεια αλλά το πολιτικό πλεονέκτημα.
Η φιλολογία περί «θεωρίας των δύο άκρων» θα ήταν απλά γραφική αν δεν υποκαθιστούσε και παρεμπόδιζε μια πραγματική συζήτηση για την πολιτική βία στην Ελλάδα. Θα ήμασταν τυχεροί αν το πρόβλημα περιοριζόταν στην εγκληματική συμμορία που ακούει στο όνομα Χρυσή Αυγή. Η πραγματικότητα είναι πως η χώρα έχει ένα βαθύτερο πρόβλημα πολύμορφης και πολυσχιδούς πολιτικής βίας που προϋπάρχει της κρίσης.
Περισσότερα
