This blog is dedicated to the worldwide struggle for freedom, individual liberties, personal autonomy and the right to self-ownership - against any kind of legal paternalism, legal moralism and authoritarianism. Its aim is to post related news and commentary published mainly in the major U.S., European and Greek media. It was created by Prof. Aristides Hatzis of the University of Athens.
The Republican attack on President Obama's economic policy has changed subtly, but significantly, in the last three years. In 2009, he was allegedly a "socialist" and a "Marxist" who lusted for government control of the entire economy. But lately, that has given way to more nuanced charges of "crony capitalism" -- of giving special, friendly treatment to certain companies and industries, or allowing powerful corporations to essentially write the laws, themselves.
Republicans shouted about Obama's green energy handouts and industry bailouts. Mitt Romney assailed him for picking winners and losers. "Free enterprise works," Romney said in early 2012. "Crony capitalism does not." The anti-cronies expanded their focus beyond the White House, voting out government officials seen as cozying up to businesses, like Sen. Bob Bennett of Utah and Rep. Bob Ingliss (a.k.a.: "Bailout Bob").
Voters despise government officials who get in bed with corporations. But what about corporations who cozy up to government? Are companies who use cronyism to grow their profit acting unethically?
The question makes some free-marketeers uneasy. After all, we not only tolerate the fierce pursuit of profit, but also we defend it against taxes and heavy-handed regulation. Milton Friedman famously said, "The social responsibility of business is to increase its profits."
But in the age of crony capitalism, libertarians must declare that some means of pursuing profit are immoral and call on executives to reject them. This would create a positive case for capitalism -- arguing that the pursuit of profit, in the context of fair and open competition, helps the whole society. The new corporate social responsibility, redefined for libertarians, must stand athwart crony corporatism yelling "stop."
Ο Δημήτριος Ευρυγένης υπηρέτησε ως καθηγητής του Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Κατά την Κατοχή, δραστηριοποιήθηκε στο Εθνικό Ενωτικό Κόμμα του Παναγιώτη Κανελλόπουλου. Αντιστασιακός και κατά τη χούντα, μετά το 1974 βρέθηκε στο πλευρό του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ως υφυπουργός Παιδείας. Το 1984, στις ευρωπαϊκές εκλογές, τέθηκε επικεφαλής του ψηφοδελτίου της Νέας Δημοκρατίας. Μετά τις εκλογές εκείνες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συγκρότησε εξεταστική επιτροπή, επιφορτισμένη να μελετήσει το φαινόμενο της ανόδου του φασισμού και του ρατσισμού. Εισηγητής ορίστηκε ο Ευρυγένης. Οι εργασίες της επιτροπής συνάντησαν την αντίδραση του Ζαν-Μαρί Λεπέν, ο οποίος μάλιστα στράφηκε και δικαστικά κατά της απόφασης για τη συγκρότησή της.
Τον Νοέμβριο του 1985, πάντως, ο Ευρυγένης κατέθεσε τη σχετική έκθεση. Στο ελληνικό κοινό, τα βασικά της πορίσματα παρουσιάστηκαν σε ειδικό τομίδιο της «Καθημερινής»: Μιχ. Σταματελάτος, «Ο φασισμός και ο ρατσισμός στη σημερινή Ευρώπη», Εκδόσεις Καθημερινής, 1987.
Στην έκθεσή του, ο Ευρυγένης έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τη γοητεία του κακού που, προωθώντας την παροξυσμική βία, εξακολουθούσε να ασκεί ο ναζισμός. Τόνισε ότι η σύμπλευση φασισμού και ρατσισμού δεν είναι αναγκαία: είναι δυνατόν κάποιος να είναι φασίστας χωρίς να είναι ρατσιστής, και το αντίθετο. Είναι όμως αδύνατον να είναι κάποιος ρατσιστής και ταυτόχρονα δημοκράτης. Οπωσδήποτε, υπογράμμισε, ο σεβασμός και η νηφάλια προάσπιση μιας εθνικής παράδοσης δεν αρκούν για να επισύρουν την κατηγορία του ρατσισμού.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεσή του Δικτύου Καταγραφής Ρατσιστικής Βίας, από τον Ιανουάριο έως τον Δεκέμβριο του 2012, καταγράφηκαν – μέσω συνεντεύξεων με τα ίδια τα θύματα - 154 περιστατικά ρατσιστικής βίας, από τα οποία τα 151 αφορούσαν μετανάστες ή πρόσφυγες ενώ τα υπόλοιπα τρία θύματα ήταν Ευρωπαίοι πολίτες (ένας Ρουμάνος, ένας Βούλγαρος και ένας Έλληνας).
Είναι ενδεικτικό ότι τους πρώτους εννέα μήνες του 2012, ο αριθμός των περιστατικών έφτανε τα 87.
Τα μέλη του Δικτύου, το οποίο αποτελείται από 30 μη κυβερνητικές οργανώσεις καθώς και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, που είχαν και την πρωτοβουλία δημιουργίας του, υπογράμμιζαν κατά τη σημερινή δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της έκθεσης, ότι το φαινόμενο της ρατσιστικής βίας έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις και ότι τα περιστατικά που καταγράφονται δεν αποτελούν παρά μόνο την κορυφή του παγόβουνου.
«Η πλειονότητα των περιστατικών έγιναν στο δήμο Αθηναίων, σε περιοχές γνωστές για τα προβλήματά τους, όπως είναι ο Άγιος Παντελεήμονας, η πλατεία Αττικής και Αμερικής και άλλες περιοχές γύρω από την Ομόνοια.
»Ωστόσο, έχουν καταγραφεί και περιστατικά εκτός Αττικής και πιο συγκεκριμένα 13 στην Πάτρα, τρία στην Κόρινθο αλλά και σε Ρόδο, Νέα Μανωλάδα, Χίο και Κόνιτσα», δήλωσε ο επικεφαλής του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Γιώργος Τσαρμπόπουλος, προσθέτοντας πως τρία περιστατικά που καταγράφηκαν σε Ηγουμενίτσα και Έβρο ήταν σε χώρους κράτησης.
Tens of thousands of people thronged the streets of Paris at the weekend to protest against a gay-marriage bill that is set for a second reading in the National Assembly on April 23rd. They are unlikely to stop its passage. The bill, which is an election pledge by the Socialist president, François Hollande, was passed by a large majority at its first reading in February despite fierce opposition organised by conservative and Catholic groups. France is not the only country where gay marriage has been on the legislative or judicial agenda in recent weeks. On April 17th New Zealand became the 12th country to legalise gay marriage, though the law will not come into effect until August. Uruguay, too, has passed a similar bill that awaits the signature of the president before it becomes law. And in late March the American Supreme Court began hearing arguments in a case on the constitutionality of the Defence of Marriage Act, which restricts marriage to a man and a woman. In all these countries—and indeed in much of the West—opinion polls show public support for same-sex marriages.
Η «εξοικείωση» με την τρομοκρατική βία φαίνεται να είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της «νέας εποχής». Οχι αναγκαστικά το σημαντικότερο, ευτυχώς, αλλά πάντως ικανό να προκαλεί, να τρομάζει, να αποπροσανατολίζει και να δημιουργεί έκτακτες συνθήκες. Και στο επίπεδο των ατομικών και συλλογικών συναισθημάτων, αλλά και σε αυτό των ασκούμενων πολιτικών από τα κράτη. Πρόκειται για διασπαρμένη, αντιπολιτική, ανεξέλεγκτη, μοριακή βία, βία ενίοτε «αντισυστημική», γενοκτονική. Βία μηδενιστική, χωρίς «γιατί». Χωρίς;
Αν και δεν γνωρίζουμε ως αυτή τη στιγμή τα ακριβή κίνητρα των βομβιστικών επιθέσεων στη Βοστώνη, το γεγονός από μόνο του μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αναστοχασμού. Οι συγκρίσεις δεν οδηγούν πάντα σε ικανοποιητική κατανόηση της πραγματικότητας, πόσω μάλλον όταν στηρίζονται ως ένα σημείο σε υποθέσεις. Αν, παρ' όλα αυτά, θα έπρεπε να αναζητήσει κάποιος ένα κοινό στοιχείο ανάμεσα στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου και σε αυτήν της Βοστώνης, σίγουρα θα χρειαζόταν να σταθεί σε ορισμένες ερμηνείες τους, όπως σε αυτήν που γράφτηκε την επομένη της επίθεσης σε τοπική εφημερίδα: ο μαραθώνιος της Βοστώνης, έγραφε η εφημερίδα, είναι το κορυφαίο γεγονός για την πόλη, ένα γεγονός-φάρος, ο απτός δεσμός μας με τον υπόλοιπο κόσμο. Ο εορτασμός της «Ημέρας των πατριωτών», της πρώτης μάχης του πολέμου της ανεξαρτησίας, είναι εκείνη η γιορτή κατά την οποία η πόλη επιδεικνύει την ποικιλομορφία της. Με άλλα λόγια, το βίαιο πλήγμα που δέχθηκε η πόλη ήταν διπλό: από τη μία πλευρά συμβολικό, σκοπεύοντας κατάστηθα τον ιδρυτικό πολιτικό δεσμό διά του οποίου μια κοινότητα ανθρώπων συγκροτήθηκε σε δημοκρατικό έθνος, και, από την άλλη πλευρά, αυτό το χτύπημα έπληξε την ιστορική της συνέχεια, τους σημερινούς ανθρώπους της και τους προσκεκλημένους της, αθλητές και θεατές. Αυτή η πόλη επλήγη εξ αντικειμένου ως η ενσάρκωση του εθνικού δημοκρατικού συμβόλου στην εκδίπλωσή του, ως επικαιρική και άφοβη εκτύλιξη μιας ακατάβλητης παράδοσης, στο χαρούμενο και αέναο άνοιγμά της σε όλη την υφήλιο. Το πλήγμα στη γιορτή του μαραθωνίου ήταν μια επίθεση σε αυτόν τον δημοκρατικό πατριωτισμό που φέρει μέσα του τον σπόρο της οικουμενικότητας, της οικουμενικοποίησής του και, με ειρηνικό τρόπο, εκβάλλει στο «αντίθετό» του, στην de facto πολυπολιτισμικότητα, στον κοσμοπολιτισμό.
Περισσότερα
Nicolás Maduro’s narrow victory in Venezuela’s presidential election raises an important question (quite apart from the opposition’s question as to whether Maduro really won): Can populism thrive without a genuinely popular, charismatic leader, or are movements like Chávismo doomed to fade into insignificance once they have lost their quasi-deities?
For many observers, populism is unthinkable without a strong, direct bond between an anti-establishment leader and citizens who feel neglected by mainstream political parties. Yet the role of leadership in populism is vastly overestimated. Indeed, given populism’s importance as a political phenomenon, that view, along with two others – that populism is somehow a call for direct democracy, and that populists can only protest, but never govern – needs to be challenged.
Populism, unlike, say, liberalism or Marxism, is not a coherent body of distinct political ideas. But it also cannot be defined simply as any political movement that panders to the masses by promoting simplistic policy proposals. While populists might be particularly prone to advocating facile solutions, they hardly have a monopoly on that tactic. Moreover, impugning populists’ intelligence and seriousness only plays into their hands: See how the arrogant, entrenched elites, they will counter, dismiss the common sense of the people.
Αμέσως μετά τον θάνατο της Μάργκαρετ Θάτσερ το Διαδίκτυο γέμισε με διάφορα αποφθέγματά της, αποσπάσματα από ομιλίες της και ατάκες με τις οποίες κατατρόπωνε τους αντιπάλους της και επιβεβαίωνε την αποφασιστικότητα και την ηγετική φυσιογνωμία της. Απ’ όλα αυτά τα παραθέματα θα ξεχωρίσω κι εγώ ένα, για δύο λόγους: (α) γιατί αντιπροσωπεύει καλύτερα από κάθε άλλο την ουσία των μεταρρυθμίσεών της και (β) γιατί είναι ιδιαίτερα επίκαιρο για την Ελλάδα: «Το πρόβλημα με τον σοσιαλισμό είναι ότι κάποια στιγμή τελειώνουν τα λεφτά των άλλων».
Αυτό ήταν το πρόβλημα της Βρετανίας το 1979 αυτό ήταν και το πρόβλημα της Ελλάδος το 2009. Με μια διαφορά, και στις δύο περιπτώσεις τα λεφτά των άλλων σπαταλούσαν όχι μόνο οι σοσιαλιστικές αλλά και οι συντηρητικές κυβερνήσεις. Το 1976 η Μεγάλη Βρετανία κατάντησε να ζητήσει δάνειο 2,3 δισεκατομμυρίων λιρών από το ΔΝΤ καθώς η ανεργία και ο πληθωρισμός είχαν φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη. Αν διαβάσει κάποιος την αρθρογραφία των αγγλικών εφημερίδων της περιόδου 1976-1979 θα εντυπωσιαστεί με την κατάντια της πρώην αυτοκρατορίας. Ο χειμώνας 1978-9 ήταν ο χειρότερος στην πρόσφατη βρετανική ιστορία λόγων καιρικών, οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών. Ονομάστηκε ο «χειμώνας της δυσαρέσκειας» από την περίφημη εισαγωγική φράση του Ριχάρδου ΙΙΙ του Σαίξπηρ (Now is the Winter of our Discontent).
Από αυτόν τον εκπεσμό έσωσε κυριολεκτικά τη Μεγάλη Βρετανία η Μάργκαρετ Θάτσερ με μία σειρά οικονομικών μεταρρυθμίσεων που είχαν σαν στόχο τη μείωση της σπατάλης του κράτους και το άνοιγμα της οικονομίας στον ανταγωνισμό. Το αποτέλεσμα το είδαμε τα χρόνια που ακολούθησαν. Όχι μόνο η επανεκκίνηση της Βρετανίας ήταν εντυπωσιακή αλλά όλοι οι πρωθυπουργοί που ακολούθησαν (και κυρίως ο πιο επιτυχημένος από όλους, ο Tony Blair) ακολούθησαν και διεύρυναν τις πολιτικές της με ιδεολογική ευλάβεια.
Την ίδια εποχή παρόμοιες πολιτικές ακολουθούσε στις Η.Π.Α. και ο Πρόεδρος Ρόναλντ Ρέηγκαν. Η χρονική σύμπτωση, η συνεργασία αλλά και η ιδεολογικοποίηση των μεταρρυθμίσεων, το μαχητικό ηγετικό προφίλ τους και η συμβολή τους στην πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων οδήγησε πολλούς επιστήμονες και δημοσιολόγους στο λάθος να απομονώσουν αυτές τις πολιτικές από τον διεθνή περίγυρο, προσδίδοντάς τους μάλιστα και ένα λανθασμένο και προβληματικό όνομα: νεοφιλελευθερισμός.
Όμως σχεδόν ταυτόχρονα με τις ΗΠΑ και τη Μ.Β. παρόμοιες πολιτικές εφαρμόστηκαν και σε χώρες τόσο διαφορετικές όπως η Κίνα και η Γαλλία. Σταδιακά μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980 και ραγδαία μετά το 1989 οι πολιτικές ανοίγματος των αγορών και υποχώρησης (ή τουλάχιστον ανάσχεσης) του κράτους κυριάρχησαν σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Μάργκαρετ Θάτσερ και ο Ρόναλντ Ρέηγκαν απλώς συμβόλισαν αυτήν την αλλαγή παραδείγματος.
Για το τι οδήγησε σ’ αυτήν την αναγκαιότητα έχουν διατυπωθεί πολλές απλοϊκές εξηγήσεις. Όσο μεγαλύτερες είναι οι ιδεολογικές παρωπίδες τόσο οι εξηγήσεις καταλήγουν να είναι αφελή ιδεολογήματα. Αυτές οι ανακουφιστικές για πολιτικά αδιέξοδα αφηγήσεις βασίζονται σε μια βασική προϋπόθεση: την άγνοια των οικονομικών δεδομένων.
Έτσι ακόμα και σήμερα όσοι κατακρίνουν την Μάργκαρετ Θάτσερ για σκληρές πολιτικές δεν φαίνεται να θυμούνται την τραγική εικόνα της Βρετανίας πριν τις μεταρρυθμίσεις. Σας θυμίζει κάτι αυτό; Φυσικά! Όσοι κλαψουρίζουν σήμερα για τις αντίστοιχες μεταρρυθμίσεις που πρέπει επιτέλους να εφαρμοστούν στην Ελλάδα προσπαθούν να ξεχάσουν αλλά να κάνουν κι εμάς να ξεχάσουμε την κατάσταση των δεικτών της ελληνικής οικονομίας πριν την κρίση. Η διαφορά είναι ότι στην περίπτωση της Βρετανίας η Μάργκαρετ Θάτσερ επέβαλε τις μεταρρυθμίσεις και αναζωογόνησε την ετοιμοθάνατη οικονομία της Μεγάλης Βρετανίας, ενώ στην περίπτωση της Ελλάδος το πολιτικό προσωπικό δίνει μάχες χαρακωμάτων ακόμα και για αυτονόητες μεταρρυθμίσεις που θα έπρεπε να είχαν υιοθετηθεί από τον προηγούμενο αιώνα – αν όχι και νωρίτερα.
Η Μάργκαρετ Θάτσερ, ο νεοφιλελευθερισμός κλπ. κατηγορείται επίσης και για τη διόγκωση του χρηματοπιστωτικού τομέα που οδήγησε στην κρίση του 2008. Το να συνδέει κανείς την πολιτική της Θάτσερ τη δεκαετία του 1980 με τις φούσκες που έσκασαν το 2008 σημαίνει ότι μάλλον συγχέει την αιτιώδη συνάφεια με ένα ακόμα ανακουφιστικό αφήγημα. Η κρίση οφείλεται σε πολλούς λόγους, ένας εκ των οποίων ήταν η ανεπάρκεια αλλά και η ακαταλληλότητα του θεσμικού πλαισίου. Η Μάργκαρετ Θάτσερ και ο Ρόναλντ Ρέηγκαν έχουν συμβάλλει καθοριστικά (αν και είναι μάλλον άγνωστο) και σ’ αυτό: στην ανάπτυξη μεθόδων βελτίωσης του κανονιστικού πλαισίου και της καλής νομοθέτησης.
Τι απομένει σήμερα από τις πολιτικές της Μάργκαρετ Θάτσερ; Μια βασική αρχή. Αν θέλεις να αναπτυχθεί μια οικονομία θα πρέπει να έχεις μια ανοικτή ανταγωνιστική αγορά που να δημιουργεί πλούτο. Μόνο με αυτόν τον πλούτο μπορείς να χρηματοδοτείς με βιώσιμο τρόπο δημόσια αγαθά και κράτος πρόνοιας. Αν περιμένεις να το κάνεις με τα λεφτά των άλλων θα πρέπει να γνωρίζεις ότι αυτά κάποτε θα τελειώσουν.
* Ο Αριστείδης Χατζής είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου & Θεωρίας Θεσμών στο Τμήμα ΜΙΘΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Εδώ θα βρείτε το κείμενο όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Το Βήμα (με δυνατότητα σχολιασμού) και εδώ θα βρείτε το δημοσιευμένο κείμενο σε μορφή PDF μαζί με ένα ενδιαφέρον κείμενο του Νίκου Χριστοδουλάκη).
Εδώ θα βρείτε άλλο ένα κείμενό μου για την Margaret Thatcher και πλούσιο σχετικό υλικό.
One man here weighs just 77 pounds. Another, 98. Last thing I knew, I weighed 132, but that was a month ago.
I’ve been on a hunger strike since Feb. 10 and have lost well over 30 pounds. I will not eat until they restore my dignity.
I’ve been detained at Guantánamo for 11 years and three months. I have never been charged with any crime. I have never received a trial.
I could have been home years ago — no one seriously thinks I am a threat — but still I am here. Years ago the military said I was a “guard” for Osama bin Laden, but this was nonsense, like something out of the American movies I used to watch. They don’t even seem to believe it anymore. But they don’t seem to care how long I sit here, either.
Όταν το Μάρτιο του 1973 η δημοσιογράφος του BBC Valerie Singleton ρώτησε, στα πλαίσια τηλεοπτικής συνέντευξης, την Υπουργό Παιδείας της Μεγάλης Βρετανίας, Margaret Thatcher, αν θεωρούσε πιθανό να αναδειχθεί σύντομα μία γυναίκα στη θέση του Πρωθυπουργού, εκείνη απάντησε: «Δεν νομίζω να γίνει στη διάρκεια της δικής μου ζωής». Δύο χρόνια αργότερα η Thatcher θα εκλεγεί ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος και σε έξι χρόνια θα γίνει η πρώτη γυναίκα Πρωθυπουργός της χώρας. Παρέμεινε στην εξουσία για 11,5 χρόνια αλλάζοντας το πρόσωπο της Βρετανίας αλλά και του κόσμου.
Οι οπαδοί της τη θαυμάζουν για τους ίδιους ακριβώς λόγους για τους οποίους οι εχθροί της την απεχθάνονται:
(α) Συνέβαλε όσο ελάχιστοι στην τελική συντριβή του κομμουνισμού. Πιστή σύμμαχος των Η.Π.Α. και του Ronald Reagan, κράτησε τόσο σκληρή στάση απέναντι στο αρτηριοσκληρωτικό αλλά ετοιμοθάνατο καθεστώς του Κρεμλίνου ώστε η εφημερίδα του Κόκκινου Στρατού να την ονομάσει «Σιδηρά Κυρία». Η ίδια ενθουσιάστηκε όταν το έμαθε.
(β) Εφάρμοσε, ταυτόχρονα με τον Reagan, το μείγμα πολιτικής που κυριάρχησε σύντομα σε όλο τον κόσμο: λιγότερο κράτος, περισσότερη ελεύθερη αγορά.
Η Thatcher ανέλαβε την εξουσία στη χειρότερη στιγμή μεταπολεμικά για τη Βρετανία. Είχε προηγηθεί ο σκληρός «χειμώνας της δυσαρέσκειας» που οφειλόταν στην αποτυχία των Εργατικών να αντιμετωπίσουν τον στασιμοπληθωρισμό και την πετρελαϊκή κρίση. Ο πληθωρισμός είχε φτάσει στο 25%, τα συνδικάτα ουσιαστικά συγκυβερνούσαν, καταπνίγοντας κάθε προοπτική για ανάπτυξη, ενώ είχε αρχίσει να συζητείται σοβαρά το, εξευτελιστικό για τη Βρετανία, ενδεχόμενο προσφυγής στο ΔΝΤ.
Δεν δίστασε καθόλου, ούτε καθυστέρησε: συνέτριψε τα συνδικάτα αρνούμενη να υποχωρήσει σε εκβιασμούς, ξεκίνησε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, μείωσε τις κρατικές δαπάνες, μείωσε τους συντελεστές φορολογίας, άνοιξε κλειστά επαγγέλματα, έδωσε κίνητρα σε εργάτες και απλούς πολίτες να αγοράσουν μετοχές αποκρατικοποιημένων επιχειρήσεων. Το σημαντικότερο όμως χαρακτηριστικό της πολιτικής της ήταν η αποφασιστική σύγκρουσή της με το status quo και η επιμονή της να περάσει την πολιτική της, ακόμα και όταν αυτή την έφερνε σε αντίθεση με μέλη του δικού της κόμματος, καθιστώντας την σταθερά αντιδημοφιλή. Όμως στις εκλογές κέρδιζε πάντα.
Τα μέτρα της όχι μόνο πέτυχαν να διασώσουν τη Βρετανία από την πτώχευση αλλά την οδήγησαν σε μια περίοδο ανάπτυξης και ευημερίας που κράτησε μέχρι την κρίση του 2008. Παρά την κριτική που της ασκήθηκε (δίκαιη και άδικη) οι διάδοχοί της και από τα δύο κόμματα συνέχισαν την πολιτική της διατηρώντας το μεγαλύτερο μέρος των επιτευγμάτων της.
Η ίδια τόνιζε ότι δεν είναι «πολιτικός της συναίνεσης αλλά πολιτικός της πεποίθησης». Διότι η Thatcher διέθετε κάτι πολύ σπάνιο για πολιτικό: σαφή πολιτική ιδεολογία. Ακούγοντας κάποτε, πριν γίνει πρωθυπουργός, έναν συντηρητικό πολιτικό να υπερασπίζεται σε κομματική ομιλία το «μεσαίο δρόμο», αγανακτισμένη τον διέκοψε βγάζοντας από την τσάντα της το Σύνταγμα της Ελευθερίας (The Constitution of Liberty) του μεγάλου φιλελεύθερου διανοητή F.A. Hayek. Το έδειξε στο κοινό και μετά το πέταξε στο τραπέζι. «Εδώ θα βρείτε αυτό που πιστεύουμε».
Όμως, αν και υιοθέτησε συχνά προοδευτικές θέσεις σε κοινωνικά θέματα, παρέμεινε μια συντηρητική πολιτικός με μεγάλες δόσεις εθνικισμού. Ο εθνικισμός της συνδέεται με τις χειρότερες πολιτικές της επιλογές, όπως η ανοχή στο Απαρτχάιντ και η αντιμετώπιση της απεργίας πείνας του Bobby Sands. Πολλοί σημαντικοί φιλελεύθεροι διανοητές τότε και τώρα καταδικάζουν με σκληρό τρόπο τη στήριξή της στις επεμβάσεις των Αμερικανών στο Ιράκ και αλλού, την παραβίαση δικαιωμάτων στον πόλεμο κατά του IRA, ενώ θεωρούν την οικονομική της πολιτική κορπορατιστική, όχι γνήσια φιλελεύθερη. Δεν έχουν άδικο. Τα μελανά σημεία στην πολιτική της αναδεικνύουν και τα όρια του φιλελεύθερου συντηρητισμού. Οι πλέον αποτυχημένες πολιτικές της, οι χειρότερες στιγμές της, ήταν αυτές που δεν ήταν φιλελεύθερες.
Όμως η Margaret Thatcher, η κόρη του μπακάλη από το Grantham, κατόρθωσε να αλλάξει τη χώρα της και τον κόσμο σαφώς προς το καλύτερο. Ένα μεγάλο μέρος της επιτυχίας της οφείλεται στην ισχυρή προσωπικότητά της. Ακόμα και όσοι της ασκούν κριτική δεν αρνούνται τις εντυπωσιακές ηγετικές της ικανότητες και ιδιαίτερα την αυτοπεποίθησή της και την επιμονή να υπερασπιστεί ό,τι θεωρούσε σωστό.
Όταν στην αρχή της θητείας της η οικονομική πολιτική της αργούσε να αποδώσει και η ανεργία αυξάνονταν ραγδαία, δέχτηκε σκληρή κριτική από κορυφαία στελέχη του δικού της κόμματος που την καλούσαν να υποχωρήσει. Η κριτική κορυφώθηκε στο συνέδριο του Συντηρητικού Κόμματος τον Οκτώβριο του 1980 όταν ακόμα κι εκεί της ζήτησαν να οπισθοχωρήσει. Η περίφημη απάντηση που έδωσε στη διάρκεια της ομιλίας της έμεινε διάσημη: «Υποχωρήστε εσείς αν θέλετε. Αυτή η Κυρία δεν πρόκειται να υποχωρήσει».
* Ο Αριστείδης Χατζής είναι αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Εδώ θα βρείτε μια προγενέστερη εκδοχή αυτού του κειμένου όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Τα Νέα (με δυνατότητα σχολιασμού) και εδώ θα βρείτε το δημοσιευμένο κείμενο σε μορφή PDF μαζί με ένα ενδιαφέρον κείμενο του Κυριάκου Πιερρακάκη).
Typical Thatcher: She Refuses to Jump (like everybody else)
Margaret Thatcher's memorable words — from her 1979 victory, to her remarks at the end of the Falkland war, to her fight against European integration. (from the New York Times)
Margaret Thatcher's last House of Commons Speech on November 22, 1990
Margaret Thatcher on Capitalism and a Free Society
(from "Firing Line" with William F. Buckley, Jr., 1977)
Τον Φεβρουάριο δύο ευρωπαϊκά Κοινοβούλια, της Αγγλίας και της Γαλλίας, ψήφισαν τον νόμο για τον γάμο των ομοφυλοφίλων. Μέσα στον Απρίλιο θα τον ψηφίσουν και οι Γερουσίες τους, με στόχο να τεθεί σε ισχύ κατά τη διάρκεια του 2013. Τον Μάρτιο, με την ηχηρή στήριξη του Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα και την κινητοποίηση της κοινής γνώμης, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ξεκίνησε τη διαδικασία της ακρόασης με στόχο να αποφασίσει σχετικά με την άρση της αντισυνταγματικότητας του ίδιου νόμου σε δύο πολιτείες. Αυτή τη στιγμή περισσότερα από 250 εκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή περίπου το 4% του παγκόσμιου πληθυσμού, ζουν σε περιοχές όπου τελούνται γάμοι μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, ενώ οι ομογονεϊκές οικογένειες στις ΗΠΑ φτάνουν περίπου τις 150 χιλιάδες.
Το περιοδικό Time, με το διπλό του εξώφυλλο που απεικονίζει ένα φιλί ανάμεσα σε δύο γυναίκες και δύο άντρες αντίστοιχα, θεωρεί ότι η υπόθεση του γάμου των ομοφυλοφίλων στις ΗΠΑ είναι ήδη κερδισμένη, ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Ακόμη και αν το δικαστήριο δεν άρει την αντισυνταγματικότητα τώρα, θα αναγκαστεί να το κάνει κάποια στιγμή στο μέλλον. Η όποια καθυστέρηση δεν θα σημαίνει οπισθοχώρηση. Οι ανθρώπινες κοινωνίες έχουν εγγράψει πια στο ιστορικό τους αυτή την εμπειρία και τίποτε δεν μπορεί να τη σβήσει. Σήμερα δεν μπορούμε να φανταστούμε την κοινωνία μας χωρίς έκτρωση, αυτοδιάθεση του σώματος, αντισύλληψη, σοδομισμό, απιστία - για να αναφέρουμε μόνο μερικές από τις καταστάσεις που θεωρούνταν ποινικά αδικήματα μέχρι και μετά τα μέσα του πολύ νεωτερικού 20ού αιώνα. Σε λίγα χρόνια δεν θα μπορούμε να φανταστούμε την κοινωνία μας χωρίς τη δυνατότητα δύο ανθρώπων του ίδιου φύλου να παντρεύονται μεταξύ τους.
Ο γάμος των ομοφυλοφίλων, όπως και κάθε γάμος, δεν αφορά ιδιαίτερα το ερωτικό φαινόμενο. Υπενθυμίζει, βέβαια, ότι η αγάπη και ο έρωτας είναι αναπόσπαστες πτυχές της ανθρώπινης κατάστασης, τόσο σημαντικές και αναγκαίες για την επιβίωση και την αυτοπραγμάτωση που όλοι πρέπει να έχουν ίσα δικαιώματα στη διεκδίκησή τους. Περισσότερο, όμως, εξυπηρετεί πολιτειακές ανάγκες που έχουν να κάνουν με θέματα κληρονομιάς, περίθαλψης, ιθαγένειας, και φυσικά με την ανατροφή των παιδιών. Η δυνατότητα που (θα) δίνεται σε δύο άτομα του ίδιου φύλου να ανταλλάξουν δημόσια, ανοιχτά και ανερυθρίαστα τις ομολογίες πίστης τους είναι η δυνατότητα να μπορούν να μοιραστούν από κοινού και την κοινωνική τους ασφάλιση, τη σύνταξη και την ακίνητη περιουσία τους. Η ομογονοεϊκότητα θα έρθει σε αυτό το σκηνικό μάλλον με φυσικό τρόπο, μια που ήδη η τεκνοποίηση λαμβάνει χώρα σε ένα τεχνολογικό περιβάλλον όπου τα βλαστοκύτταρα φυλάσσονται σε ειδικές τράπεζες, τα σπέρματα δωρίζονται, τα ωάρια καταψύχονται, γονιμοποιούνται σε σωλήνες και εν συνεχεία τοποθετούνται σε φιλόξενες μήτρες.
Several prime ministers have occupied 10 Downing Street for as long as, or even longer than, Margaret Thatcher. Some have won as many elections—Tony Blair, for one. But Mrs Thatcher (later Lady Thatcher), Britain’s only woman prime minister, was the first occupant of Number 10 to become an “-ism” in her lifetime. She left behind a brand of politics and a set of convictions which still resonate, from Warsaw to Santiago to Washington.
What were those convictions? In Mrs Thatcher’s case, the quickest way to her political make-up was usually through her handbag. As she prepared to make her first leader’s speech to the Conservative Party conference in 1975, a speechwriter tried to gee her up by quoting Abraham Lincoln:
You cannot strengthen the weak by weakening the strong. You cannot bring about prosperity by discouraging thrift. You cannot help the wage-earner by pulling down the wage-payer.
When he had finished, Mrs Thatcher fished into her handbag to extract a piece of ageing newsprint with the same lines on it. “It goes wherever I go,” she told him.
And it was a fair summation of her thinking. Mrs Thatcher believed that societies have to encourage and reward the risk-takers, the entrepreneurs, who alone create the wealth without which governments cannot do anything, let alone help the weak. A country can prosper only by encouraging people to save and to spend no more than they earn; profligacy (and, even worse, borrowing) were her road to perdition. The essence of Thatcherism was a strong state and a free economy.
For Mrs Thatcher, her system was moral as much as economic. It confronted the “evil” empires of communism and socialism. Many things caused the collapse of the Soviet Union in 1991, but the clarity of Mrs Thatcher’s beliefs was a vital factor.
During her stint as British prime minister between 1979 and 1990, Margaret Thatcher strove mightily to curb public spending, yet it remained high compared with countries like America. Her most profound economic achievement was a comprehensive overhaul of product and labour markets. Cosy corporatism gave way to bracing competition, and trade-union barons were slung out of court. That paid dividends. British living standards had fallen behind those in other advanced countries like Germany and France in the three decades after the second world war. But, as can be seen in the chart below, Britain started to regain ground in the 1980s, and for the next two decades it substantially out-performed America, Japan, France, Germany and Italy.
Margaret Thatcher's record in office was a chequered one. The economy suffered an excruciating squeeze in the early 1980s as both interest rates and the exchange rate jumped. Inflation was 10% when she became prime minister in May 1979 and 10% when she left office 11 years later. The number of unemployed soared to a post-war high of over 3m in 1986. Despite these setbacks, household incomes began to rise sharply after the recession of the early 1980s. Government spending was cut back to under 40% of GDP and the budget deficit brought under control. Above all, Mrs Thatcher set the British economy on a new course, away from state control and towards market disciplines that paved the way for price stability and reversed the relative decline (compared with countries like France and Germany) that had been so demoralising in the 1960s and 1970s.
Prison is always a place of mourning. But perhaps learning of Margaret Thatcher’s death in this place is grimly appropriate, because it made me remember the imprisoned society of my youth that Thatcher did so much to set free.
For many of us who grew up in the Soviet Union and its satellites in Eastern Europe, Margaret Thatcher will always be a heroine. Not only did she espouse the cause of freedom – particularly economic freedom – in Britain and the West; by proclaiming Mikhail Gorbachev a man “we can do business with” (at a time when almost every democratic leader was deeply suspicious of his policies of perestroika and glasnost), she became a vital catalyst in unlocking our gulag societies.
Indeed, for everyone in the former communist world who sought to build a free society out of the wreckage of totalitarianism, the “Iron Lady” became a secular icon. Her qualities of courage and persistence – of being “not for turning” – provided a living example for us of a type of leadership that does not buckle at moments of political peril. I have certainly taken inspiration from her fidelity to her principles and absolute determination to fight, and fight again, when the cause is just.
Margaret Thatcher had more impact on the world than any woman ruler since Catherine the Great of Russia. Not only did she turn around—decisively—the British economy in the 1980s, she also saw her methods copied in more than 50 countries. "Thatcherism" was the most popular and successful way of running a country in the last quarter of the 20th century and into the 21st.
Her origins were humble. Born Oct. 13, 1925, she was the daughter of a grocer in the Lincolnshire town of Grantham. Alfred Roberts was no ordinary shopkeeper. He was prominent in local government and a man of decided economic and political views. Thatcher later claimed her views had been shaped by gurus like Karl Popper and Friedrich Hayek, but these were clearly the icing on a cake baked in her childhood by Councillor Roberts. This was a blend of Adam Smith and the Ten Commandments, the three most important elements being hard work, telling the truth, and paying bills on time.
Hard work took Miss Roberts, via a series of scholarships, to Grantham Girls' School, Somerville College, Oxford, and two degrees, in chemistry and law. She practiced in both professions, first as a research chemist, then as a barrister from 1954. By temperament she was always a scholarship girl, always avid to learn, and even when prime minister still carried in her capacious handbag a notebook in which she wrote down anything you told her that she thought memorable.
At the same time, she was intensely feminine, loved buying and wearing smart clothes, had the best head of hair in British politics and spent a fortune keeping it well dressed. At Oxford, punting on the Isis and Cherwell rivers, she could be frivolous and flirtatious, and all her life she tended to prefer handsome men to plain ones. Her husband, Denis Thatcher, whom she married in 1951 and by whom she had a son and daughter, was not exactly dashing but he was rich (oil industry), a capable businessman, a rock on which she could always lean in bad times, and a source of funny 19th-hole sayings.
In that dreary winter of 1979, the piles of uncollected trash in London's Finsbury Park seemed to stretch for miles. The garbagemen were on strike. So too, at one time or another, were hospital workers, ambulance drivers, truck drivers, railwaymen. Also gravediggers: In Liverpool, corpses had to be warehoused as they awaited burial—yet another long queue that socialist Britain had arranged for its patient masses.
This was the "Winter of Discontent," when Great Britain came about as close to economic collapse as at nearly any point in its peacetime history, and it was the country Margaret Thatcher inherited when, on May 3, she defeated the Labour government of James Callaghan to become Prime Minister—the first woman in the office and 49th in a line that includes some of the greatest figures of Western civilization: Winston Churchill, Benjamin Disraeli, the Duke of Wellington, William Pitt the Younger.
Only a handful of peace-time politicians can claim to have changed the world. Margaret Thatcher, who died this morning, was one. She transformed not just her own Conservative Party, but the whole of British politics. Her enthusiasm for privatisation launched a global revolution and her willingness to stand up to tyranny helped to bring an end to the Soviet Union. Winston Churchill won a war, but he never created an “ism”.
The essence of Thatcherism was to oppose the status quo and bet on freedom—odd, since as a prim control freak, she was in some ways the embodiment of conservatism. She thought nations could become great only if individuals were set free. Her struggles had a theme: the right of individuals to run their own lives, as free as possible from the micromanagement of the state.
In Britain her battles with the left—especially the miners—gave her a reputation as a blue-rinse Boadicea. But she was just as willing to clobber her own side, sidelining old-fashioned Tory “wets” and unleashing her creed on conservative strongholds, notably the “big bang” in the City of London. Many of her pithiest putdowns were directed towards her own side: “U turn if you want to”, she told the Conservatives as unemployment passed 2m, “The lady’s not for turning.”
Margaret Thatcher had no small talk. At a private lunch which I can’t quite date — her husband, Denis, was there, drinking whiskey out of a large tumbler, so it must have been well over a decade ago — I was seated across from her, and at one point I became the object of a tirade about the Russian president. “What are we going to do about Mr. Yeltsin?” she demanded, as if either she or I could do anything at all. She’d been out of power for several years at that point and was already forgetting thoughts in the middle of sentences. But whatever else she was losing, the desire to stick to the big issues and the larger subjects was still with her.
This is what she was best at: the big issues, the politics of symbolism, the crafting of rhetoric. She was less good at nuance. Inside Britain she was the woman who sparked riots and ignored the advice of colleagues. But outside Britain — in the United States, in Eastern Europe, even in the Soviet Union — she made herself into an icon, a symbol of anti-communism and the transatlantic alliance at a time when neither was fashionable. She stood by Ronald Reagan in his battle against the Evil Empire. She used the same language as he did — free markets, free people — and entered into a unique and probably unrepeatable public partnership with him. It was useful to them both: If Reagan wanted to pull away from domestic scandals, he could appear with Thatcher on a podium. If Thatcher wanted to enhance her status, she could pay a visit to Reagan at the White House.
But their partnership was also useful to others, as Thatcher herself understood. When she arrived in Poland in the autumn of 1988, dressed in cossack boots, a full-length fur coat and a fur hat, she decided to visit a farmers’ market, one of the few examples of “the free market” then available in Warsaw. She swept through the fruit stalls, swarmed by journalists and startled shoppers while the British ambassador scurried behind her, paying for her purchases and jars of pickles broken in the fray. Her entourage then proceeded to Gdansk, where she met Lech Walesa. By all accounts, the two conducted an awkward and mutually incomprehensible conversation.
In America, we didn’t know about the miners’ strike, and I suspect that if we had, we might not have cared. We were mystified by the poll tax riots. We were bemused by the Falklands war – where are the Falklands, anyway? – and lukewarm about Britain’s fights with Europe. We like the idea of Europe, after all; we are in favour of having European allies, as we call them, and we are under the impression that Britain is one of them. So why shouldn’t you all just get along?
I am simplifying here, but only somewhat, because the American view of Margaret Thatcher is simplistic – but, I would argue, in the best possible sense. Without knowing the ins and outs of British politics, without really understanding the dynamic that brought her to power in the first place, without fully comprehending or, frankly, even caring about the nuances of her domestic agenda, many Americans appreciated her value as a symbol.
In American eyes, or at least in the eyes of those on the centre and centre-Right, she represented a set of ideals: freedom, anti-communism and the transatlantic alliance. She stood by Ronald Reagan in his battle against the Evil Empire. She used the same language as he did – free markets, free people – and entered into a unique public partnership with him. There has been nothing like it since: Clinton-Blair, Blair-Bush, Obama-Cameron, none of them endorsed one another with the same mutual enthusiasm. They saw one another’s flaws and they differed on small and large issues – as is normal between politicians of very different countries – and in public, these differences sometimes did (and still do) show.
“Unless we change our ways and our direction, our greatness as a nation will soon be a footnote in the history books, a distant memory of an offshore island, lost in the mists of time like Camelot, remembered kindly for its noble past.” Margaret Thatcher, never given to understatement, presented that grim vision for Britain in 1979, the year she became prime minister.
Then, for the next 11½ years — almost as long as three U.S. presidential terms — she worked with fierce determination and unrelenting stubbornness to dispel it. By the time she left office, reluctantly, in 1990, there was not much talk anymore of Britain’s inexorable decline. Ms. Thatcher, who died Monday at age 87, had changed not only her country’s direction but also its standing in the world. She continued to be passionately detested by some and admired and respected by others long after she left office, and her record will be debated for decades — or centuries. What is hardly debatable is the proposition that she was, in every sense of the word, a leader.
Margaret Thatcher was a new kind of Conservative in British politics, a true-believing, Friedrich von Hayek-quoting enemy of what she saw as the excesses of the welfare state, of the unions that seemed to run it and of the mass of socialist encrustations that had formed on the Labor Party’s left wing after World War II. She thought statism was crushing the nation’s economy, destroying the morale of its people and rapidly diminishing its standing in the world. Apparently a good many Britons agreed with her, though not necessarily with her fervent embrace of the total conservative ideology. The country was ready for a break with the postwar past, and Ms. Thatcher’s party had the good sense to see in her the forcefulness, conviction and eloquence that could bring it off.
Last week, the U.S. Supreme Court heard oral arguments in two cases challenging legal restrictions on same-sex marriage. Proponents and opponents sought to cudgel one another with sociological and psychological studies aiming to prove that science is on their side. Well, what does the science say?
Impact on Traditional Marriage
Some opponents told the court that same-sex marriage will undermine conventional marriage among heterosexuals. So what do the data say about how legalizing gay marriages affects conventional marriages?
A 2009 study by University of Sherbrooke economist Mircea Trandafir investigated the effect of the legalization of same-sex marriage in the Netherlands, the first country to recognize same-sex marriage. In 1998, the Dutch created registered partnerships, which are open to all couples, and in 2001 a law allowing full same-sex marriages. His analysis found that same-sex marriage leads to a decline in the different-sex marriage rate, but not in the different-sex union (marriage plus registered partnership) rate. In other words, Dutch heterosexual couples are taking advantage of the “marriage lite” registered partnership alternative.
At the time of Prof. Trandafir’s study, the chief difference between registered partnerships and marriage was that the former could be dissolved at the civil registry by mutual agreement. In a 2012 West Virginia Law Review article, Mercer School of Law professor Scott Titshaw shows that the political compromises provoked by the initial refusals to extend full marriage rights to same-sex couples result in a proliferation of civil union alternatives. Prof. Titshaw agrees with Prof. Trandafir that different-sex couples increasingly find the new marriage alternatives attractive; in effect, refusing to give full legal recognition to same-sex couples ends up diminishing the status and benefits associated with conventional marriage for everyone. Ironically, conservatives, by opposing the extension of full marriage rights to gay people, have ended up weakening the institution they sought to defend.
.jpg)
