Το Βήμα
16 Ιανουαρίου 2011
Μπορεί κανείς να φανταστεί ότι εργάτες από τις ΗΠΑ μετά το κραχ του 1929 θα μετανάστευαν στην ΕΣΣΔ; Και όμως συνέβη. «Μόνο τους οκτώ πρώτους μήνες του 1931, το Αμτρογκ - το σοβιετικό πρακτορείο εργασίας με έδρα τη Νέα Υόρκη- έλαβε περισσότερες από 100.000 αιτήσεις Αμερικανών να μεταναστεύσουν στην ΕΣΣΔ». Τι διεκδικούσαν όλοι αυτοί; Τις μόλις 6.000 θέσεις εργασίας που πρόσφεραν οι Σοβιετικοί για ειδικευμένους μηχανικούς. Οι περισσότεροι από τους αμερικανούς μετανάστες δεν επέστρεψαν ποτέ στις ΗΠΑ. Επεσαν θύματα της σταλινικής τρομοκρατίας.
Αυτή τη σχετικά άγνωστη πτυχή της ιστορίας του 20ού αιώνα ερευνά ο ελληνικής καταγωγής Τιμ Τζουλιάδης στο ογκώδες βιβλίο του Οι εγκαταλειμμένοι (Τhe Forsaken, που απέσπασε το βραβείο Longman-Ηistory Τoday το 2009). Αφήνοντας κατά μέρος τα στερεότυπα στα οποία καταφεύγει μερικές φορές, ιδιαίτερα στα τελευταία κεφάλαια, το βιβλίο του αποτελεί λαμπρό δείγμα ερευνητικής δημοσιογραφίας. Και όπου μιλούν τα γεγονότα και τα στοιχεία, οι θεωρητικολογίες και οι γενικεύσεις πάνε περίπατο.
Τι επεδίωκε ο Στάλιν μ΄ αυτό είναι φανερό: να δώσει την εικόνα μιας χώρας που αντιπροσώπευε την πατρίδα της εργατικής τάξης, μια Γη της Επαγγελίας, μια νέα μεθόριο. Απέναντι στον καταρρέοντα καπιταλιστικό κόσμο υψωνόταν ένας άλλος όπου δεν θα υπήρχε ανεργία, οι συνθήκες εργασίας θα ήταν πολύ καλύτερες και θα χτιζόταν μια δίκαιη και ειρηνική κοινωνία.
Στα πρώτα τέσσερα- πέντε χρόνια τα πράγματα έβαιναν κάπως ομαλά. Οι αμερικανοί εργάτες, τεχνίτες και μηχανικοί είχαν προσαρμοστεί σε έναν άλλον τρόπο ζωής διατηρώντας πολλές από τις αμερικανικές τους συνήθειες.
Ακόμη και ομάδες του μπέιζμπολ υπήρχαν, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν εύκολο εκείνα τα χρόνια να προμηθευθούν τα ρόπαλα, τα γάντια και τις απαραίτητες ειδικές μπάλες για το παιχνίδι. Το μπέιζμπολ ωστόσο σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα έγινε από τα δημοφιλέστερα σπορ σε όλη τη Σοβιετική Ενωση. Ωσπου συνέβη αυτό που θα άλλαζε τα πάντα.
Περισσότερα
