του Κωστή Παπαϊωάννου
Τα Νέα
22 Σεπτεμβρίου 2011
Όποτε μετανάστες διαπράττουν κάποιο αποτρόπαιο έγκλημα, πολλοί σπεύδουν να μιλήσουν για λαούς συνηθισμένους στην άμετρη βία, για ανθρώπους που αψηφούν την αξία της ζωής. Μερικοί πάνε επικίνδυνα πέρα από αυτή την εν γένει εύλογη διαπίστωση. Υποστηρίζουν πως στα «συγκριτικά τεστ των πολιτισμών» μερικοί (ανατολικοί) λαοί αποδεικνύονται ντε φάκτο ανθρωπιστικά λειψοί.
Το θυμήθηκα αναλογιζόμενος τη δική μας στάση απέναντι στο αίμα που συνεχίζει να χύνεται στη Συρία και στην Υεμένη. Με τον τρόπο μας επιβεβαιώνουμε κι εμείς τη σχετικότητα της αξίας της ζωής. Κρίνουμε αλλιώς την εκεί βία σε σχέση με μια πραγματική ή υποθετική έκρηξη βίαιης καταστολής σε μια δυτική χώρα. Οι 3.000 χαμένες ζωές αντικυβερνητικών διαδηλωτών στη Συρία έχουν βάρος αμελητέο. Σε ό,τι αφορά ειδικά την Ελλάδα, έχει ενδιαφέρον η ανοχή στην αναίσχυντη υποστήριξη Κίνας και Ρωσίας προς το καθεστώς Ασαντ. Θα κάναμε το ίδιο αν ήταν οι ΗΠΑ που εμπόδιζαν κάθε αντίδραση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ; Εμείς, οι οποίοι αγανακτούμε δικαιολογημένα και γενναιόδωρα με την ισραηλινή πολιτική που οδηγεί τη Γάζα στην εξαθλίωση, γιατί τώρα αγανακτούμε με φειδώ; Πολιτικοί φορείς με πληθωρική ευαισθησία σε άλλα θέματα δεν έχουν ζητήσει εν προκειμένω ούτε τα στοιχειώδη: παραπομπή της Συρίας στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, εμπάργκο όπλων και δέσμευση περιουσιακών στοιχείων του προέδρου Ασαντ και των ανώτερων συνεργατών του.
Επί δεκαετίες Λιβύη σήμαινε «ηγέτης Καντάφι» (δεν τον λέγαμε δικτάτορα, ελέω διεθνισμού πρωτοπασοκικής κοπής). Αίγυπτος σήμαινε Μουμπάρακ και Συρία σήμαινε Ασαντ. Οι μακροχρόνιες δεσποτείες διεκδικούσαν την ακλόνητη μονιμότητα φυσικού φαινομένου. Τώρα που ανατρέπονται, νιώθω πως πολλοί δεν συμμερίζονται τη χαρά της μεγάλης εν εξελίξει αλλαγής. Εύκολα το πιάνει κανείς στην ατμόσφαιρα, δεν είναι καθολική η ανακούφιση για τους δικτάτορες που έφυγαν και ο θυμός για εκείνους που ακόμα φονεύουν κρυπτόμενοι. Αρκετοί, όταν προσεγγίζουν το θέμα, προτάσσουν στις τοποθετήσεις τους τα δυτικά συμφέροντα, τα πετρέλαια και τον ιμπεριαλισμό. Σωστά όλα αυτά, όμως η μονότροπη ανάδειξή τους εντέλει σχετικοποιεί την αξία της αραβικής εξέγερσης. Για να το πούμε σχηματικά, ούτε οι αποικιοκρατικές βλέψεις ούτε η δίψα για πετρέλαιο, ούτε η επί δεκαετίες λυκοφιλία των Δυτικών με τα καθεστώτα της ευρύτερης περιοχής μπορούν να επισκιάσουν την κρίση μας αναφορικά με ισόβιους μονάρχες που φλερτάρουν με την παράνοια. Βεβαίως και πρέπει να δούμε με ειλικρίνεια τις συνολικές ευθύνες της Δύσης για την κατάσταση στον αραβικό κόσμο. Αλλά, παράλληλα, να κοιτάμε τις αραβικές χώρες και κοινωνίες χωρίς εθελοτυφλίες και ωραιοποιήσεις.
Περισσότερα