Thursday, October 6, 2011

Νόμος-τομή για τα ναρκωτικά

του Κωστή Παπαϊωάννου

Τα Νέα

6 Οκτωβρίου 2011

Σύντομα θα συζητηθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για τα ναρκωτικά. Η ψήφισή του θα αποτελέσει ιστορική τομή. Επί σχεδόν έναν αιώνα η ποινική αντιμετώπιση της διακίνησης από χρήστες και η θεραπευτική μεταχείριση του εξαρτημένου παραβάτη παλινωδούσαν μεταξύ της πρόσληψης της εξάρτησης ως ιδιότυπης μάλλον ανίατης «ασθένειας» ηθικού χαρακτήρα και μιας «μεικτής» αντιμετώπισης του εξαρτημένου δράστη ως θύματος και ως θύτη. Αναπόφευκτο αποτέλεσμα ήταν το σωφρονιστικό μας αδιέξοδο. Το 2009 οι ελληνικές διωκτικές αρχές απήγγειλαν 17.535 κατηγορίες εις βάρος 16.469 ατόμων για χρήση, παραγωγή, καλλιέργεια και διακίνηση ναρκωτικών ουσιών. Ο πληθυσμός των φυλακών απαρτίζεται κατά τα 2/3 από άτομα που έχουν καταδικαστεί για παραβάσεις της νομοθεσίας περί ναρκωτικών και σχετικές με τη χρήση. Οι φυλακές μας είναι ένας ιδιότυπος «τόπος φύλαξης» εξαρτημένων ανθρώπων.

Η ισχύουσα νομοθεσία αναπαράγει την πλασματική εικόνα ότι ο χρήστης/θύμα και ο έμπορος/θύτης είναι δύο απολύτως διαχωρισμένες κατηγορίες, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι εύκολο να διαχωριστούν, ιδίως όσον αφορά τους κύριους αποδέκτες της καταστολής, τα «βαποράκια». Οι πολέμιοι κάθε ηπιότερης ποινικής αντιμετώπισης του εξαρτημένου χρήστη, είτε προέρχονται από τα δεξιά είτε από τα αριστερά, αναπαράγουν αυτή τη βασική σύγχυση και παραβλέπουν ότι και οι πλέον αυστηροί νόμοι δεν ανέστειλαν τη ραγδαία διάδοση των ναρκωτικών ουσιών. Αντίθετα, μάλλον συντελούν στη διαιώνιση της παράνομης διακίνησης, ενώ η εμπλοκή του χρήστη στον ποινικό μηχανισμό ευνοεί τη συνέχιση και όχι τη διακοπή της χρήσης.

Μεγάλη λοιπόν η σπουδαιότητα του νομοσχεδίου αφού κατοχυρώνει το δικαίωμα του εξαρτημένου χρήστη στη θεραπεία, εισάγει έναν αναγκαίο εξορθολογισμό των ποινών, προβλέπει προσεκτικό διαχωρισμό μεταξύ των ελαφρύτερων περιπτώσεων διακίνησης και των βαρύτερων και οργανωμένων μορφών, για τις οποίες διατηρεί την αυστηρή καταστολή, και εισάγει επιπλέον αποδεικτικά μέσα για τη διάγνωση της εξάρτησης, εκτός από την έκθεση πραγματογνωμοσύνης και μόνο, όπως ισχύει μέχρι σήμερα.

Περισσότερα